Trường Hận Ca - Bạch Cư Dị
1.漢 皇 重 色 思 傾 國
御 宇 多 年 求 不 得
楊 家 有 女 初 長 成
4.養 在 深 閨 人 未 識
天 生 麗 質 難 自 棄
一 朝 選 在 君 王 側
回 眸 一 笑 百 媚 生
8.六 宮 粉 黛 無 顏 色
春 寒 賜 浴 華 清 池
溫 泉 水 滑 洗 凝 脂
侍 兒 扶 起 嬌 無 力
12.始 是 新 承 恩 澤 時
雲 鬢 花 顏 金 步 搖
芙 蓉 帳 暖 度 春 宵
春 宵 苦 短 日 高 起
16.從 此 君 王 不 早 朝
承 歡 侍 宴 無 閑 暇
春 從 春 遊 夜 專 夜
後 宮 佳 麗 三 千 人
20.三 千 寵 愛 在 一 身
金 星 妝 成 嬌 侍 夜
玉 樓 宴 罷 醉 和 春
姊 妹 弟 兄 皆 列 士
24.可 憐 光 彩 生 門 戶
遂 令 天 下 父 母 心
不 重 生 男 重 生 女
驪 宮 高 處 入 青 雲
28.仙 樂 風 飄 處 處 聞
緩 歌 慢 舞 凝 絲 竹
盡 日 君 王 看 不 足
漁 陽 鼙 鼓 動 地 來
32.驚 破 霓 裳 羽 衣 曲
九 重 城 闕 煙 塵 生
千 乘 萬 騎 西 南 行
翠 華 搖 搖 行 復 止
36.西 出 都 門 百 餘 里
六 軍 不 發 無 奈 何
宛 轉 蛾 眉 馬 前 死
花 鈿 委 地 無 人 收
40.翠 翹 金 雀 玉 搔 頭
君 王 掩 面 救 不 得
回 看 血 淚 相 和 流
黃 埃 散 漫 風 蕭 索
44.雲 棧 縈 紆 登 劍 閣
峨 嵋 山 下 少 人 行
旌 旗 無 光 日 色 薄
蜀 江 水 碧 蜀 山 青
48.聖 主 朝 朝 暮 暮 情
行 宮 見 月 傷 心 色
夜 雨 聞 鈴 腸 斷 聲
天 旋 地 轉 迴 龍 馭
52.到 此 躊 躇 不 能 去
馬 嵬 坡 下 泥 土 中
不 見 玉 顏 空 死 處
君 臣 相 顧 盡 霑 衣
56.東 望 都 門 信 馬 歸
歸 來 池 苑 皆 依 舊
太 液 芙 蓉 未 央 柳
芙 蓉 如 面 柳 如 眉
60.對 此 如 何 不 淚 垂
春 風 桃 李 花 開 日
秋 雨 梧 桐 葉 落 時
西 宮 南 內 多 秋 草
64.落 葉 滿 階 紅 不 掃
梨 園 子 弟 白 髮 新
椒 房 阿 監 青 娥 老
夕 殿 螢 飛 思 悄 然
68.孤 燈 挑 盡 未 成 眠
遲 遲 鐘 鼓 初 長 夜
耿 耿 星 河 欲 曙 天
鴛 鴦 瓦 冷 霜 華 重
72.翡 翠 衾 寒 誰 與 共
悠 悠 生 死 別 經 年
魂 魄 不 曾 來 入 夢
臨 邛 道 士 鴻 都 客
76.能 以 精 誠 致 魂 魄
為 感 君 王 輾 轉 思
遂 教 方 士 殷 勤 覓
排 空 馭 氣 奔 如 電
80.升 天 入 地 求 之 遍
上 窮 碧 落 下 黃 泉
兩 處 茫 茫 皆 不 見
忽 聞 海 上 有 仙 山
84.山 在 虛 無 縹 緲 間
樓 閣 玲 瓏 五 雲 起
其 中 綽 約 多 仙 子
中 有 一 人 字 太 真
88.雪 膚 花 貌 參 差 是
金 闕 西 廂 叩 玉 扃
轉 教 小 玉 報 雙 成
聞 道 漢 家 天 子 使
92.九 華 帳 裡 夢 魂 驚
攬 衣 推 枕 起 徘 徊
珠 箔 銀 屏 迤 邐 開
雲 鬢 半 偏 新 睡 覺
96.花 冠 不 整 下 堂 來
風 吹 仙 袂 飄 飄 舉
猶 似 霓 裳 羽 衣 舞
玉 容 寂 寞 淚 闌 干
100.梨 花 一 枝 春 帶 雨
含 情 凝 睇 謝 君 王
一 別 音 容 兩 渺 茫
昭 陽 殿 裡 恩 愛 絕
104.蓬 萊 宮 中 日 月 長
回 頭 下 望 人 寰 處
不 見 長 安 見 塵 霧
唯 將 舊 物 表 深 情
108.鈿 合 金 釵 寄 將 去
釵 留 一 股 合 一 扇
釵 擘 黃 金 合 分 鈿
但 教 心 似 金 鈿 堅
112.天 上 人 間 會 相 見
臨 別 殷 勤 重 寄 詞
詞 中 有 誓 兩 心 知
七 月 七 日 長 生 殿
116.夜 半 無 人 私 語 時
在 天 願 作 比 翼 鳥
在 地 願 為 連 理 枝
天 長 地 久 有 時 盡
120.此 恨 綿 綿 無 絕 期
Phiên âm:
Hán hoàng trọng sắc tư khuynh quốc
Ngự vũ đa niên cầu bất đắc
Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành
4.Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức
Thiên sinh lệ chất nan tự khí
Nhất triêu tuyển tại quân vương trắc
Hồi mâu nhất tiếu bách mị sinh
8.Lục cung phấn đại vô nhan sắc
Xuân hàn tứ dục Hoa Thanh trì
Ôn tuyền thuỷ hoạt tẩy ngưng chi
Thị nhi phù khởi kiều vô lực
12.Thuỷ thị tân thừa ân trạch thì
Vân mấn hoa nhan kim bộ dao
Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu
Xuân tiêu khổ đoản nhật cao khởi
16.Tòng thử quân vương bất tảo triều
Thừa hoan thị yến vô nhàn hạ
Xuân tòng xuân du dạ chuyển dạ
Hậu cung giai lệ tam thiên nhân
20.Tam thiên sủng ái tại nhất nhân
Kim ốc trang thành kiều thị dạ
Ngọc lâu yến bãi tuý hoà xuân
Tỷ muội huynh đệ giai liệt thổ
24.Khả liên quang thái sinh môn hộ
Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm
Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ
Ly cung cao xứ nhập thanh vân
28.Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn
Hoãn ca mạn vũ ngưng ty trúc
Tận nhật quân vương khan bất túc
Ngư Dương bề cổ động địa lai
32.Kinh phá Nghê thường vũ y khúc
Cửu trùng thành khuyết yên trần sinh
Thiên thặng vạn kỵ tây nam hành
Thuý hoa dao dao hành phục chỉ
36.Tây xuất đô môn bách dư lý
Lục quân bất phát vô nại hà
Uyển chuyển nga mi mã tiền tử
Hoa điền uỷ địa vô nhân thu
40.Thuý kiều, kim tước, ngọc tao đầu
Quân vương yểm diện cứu bất đắc
Hồi khan huyết lệ tương hoà lưu
Hoàng ai tản mạn phong tiêu tác
44.Vân sạn oanh vu đăng Kiếm Các
Nga My sơn hạ thiểu nhân hành
Tinh kỳ vô quang nhật sắc bạc
Thục giang thuỷ bích Thục sơn thanh
48.Thánh chủ triêu triêu mộ mộ tình
Hành cung kiến nguyệt thương tâm sắc
Dạ vũ văn linh trường đoạn thanh
Thiên tuyền địa chuyển hồi long ngự
52.Đáo thử trừ trừ bất nhẫn khứ
Mã Ngôi pha hạ nê thổ trung
Bất kiến ngọc nhan không tử xứ
Quân thần tương cố tận triêm y
56.Đông vọng đô môn tín mã quy
Quy lai trì uyển giai y cựu
Thái Dịch phù dung Vỵ Ương liễu;
Phù dung như diện liễu như mi
60.Đối thử như hà bất lệ thuỳ
Xuân phong đào lý hoa khai nhật
Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì
Tây Cung, Nam Nội đa thu thảo
64.Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo
Lê viên đệ tử bạch phát tân
Tiêu Phòng a giám thanh nga lão
Tịch điện huỳnh phi tứ tiễu nhiên
68.Cô đăng khiêu tận vị thành miên
Trì trì chung cổ sơ trường dạ
Cảnh cảnh tinh hà dục thự thiên
Uyên ương ngoã lãnh sương hoa trọng
72.Phỉ thuỷ khâm hàn thuỳ dữ cộng
Du du sinh tử biệt kinh niên
Hồn phách bất tằng lai nhập mộng
Lâm Cùng đạo sĩ Hồng Đô khách
76.Năng dĩ tinh thành trí hồn phách
Vị cảm quân vương triển chuyển tư
Toại giao phương sĩ ân cần mịch
Bài không ngự khí bôn như điện
80.Thăng thiên nhập địa cầu chi biến
Thượng cùng bích lạc hạ hoàng tuyền
Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến
Hốt văn hải thượng hữu tiên sơn
84.Sơn tại hư vô phiếu diểu gian
Lâu các linh lung ngũ vân khởi
Kỳ trung xước ước đa tiên tử
Trung hữu nhất nhân tự Thái Chân
88.Tuyết phu hoa mạo sâm si thị
Kim khuyết tây sương khấu ngọc quynh
Chuyển giao Tiểu Ngọc báo Song Thành
Văn đạo Hán gia thiên tử sứ
92.Cửu hoa trướng lý mộng hồn kinh
Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi
Châu bạc ngân bình di lý khai
Vân kết bán thiên tân thuỵ giác
96.Hoa quan bất chỉnh há đường lai
Phong xuy tiên duệ phiêu phiêu cử
Do tự Nghê Thường vũ y vũ
Ngọc dung tịch mịch lệ lan can
100.Lê hoa nhất chi xuân đới vũ
Hàm tình ngưng thế tạ quân vương
Nhất biệt tâm dung lưỡng diểu mang!
Chiêu Dương điện lý ân ái tuyệt
104.Bồng Lai cung trung nhật nguyệt trường
Hồi đầu hạ vọng nhân hoàn xứ
Bất kiến Trường An kiến trần vụ
Duy tương cựu vật biểu thâm tình
108.Điến hạp kim hoa ký tương khứ
Thoa lưu nhất cổ, hạp nhất phiến
Thoa tích hoàng kim hạp phân điến
Đãn giao tâm tự kim điến kiên
112.Thiên thượng nhân gian hội tương kiến
Lâm biệt ân cần trung ký từ
Từ trung hữu thệ lưỡng tâm tri:
Thất nguyệt thất nhật Trường Sinh điện
116.Dạ bán vô nhân tư ngữ thì
"Tại thiên nguyệt tác tỵ dực điểu
Tại địa nguyện vi liên lý chi"
Thiên trường địa cửu hữu thì tận
120.Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ
Dịch thơ:
TRƯỜNG HẬN CA
Nguyên tác: Bạch Cư Dị
Người dịch: Nguyễn Văn Liêu
1.Vua Hán vốn chuộng người quốc sắc,
Tìm bao năm chưa đắc ý ngài;
Họ Dương có gái xuân thời,
4.Nuôi trong gác lặng chưa người biết ra.
Trời sinh dáng tiên nga chả phụ,
Một sớm kia vào chỗ quân vương;
Một cười, trăm vẻ phô trương,
8.Lục cung phấn sáp dễ thường vô duyên.
Xuân giá, ao Hoa Thanh mặc gội,
Suối ấm reo, da vợi mỡ ngần;
Thị tỳ chiều đỡ ngọc thân,
12.Ấy từ khởi thọ hoàng ân cao dày.
Mặt hoa thắm, tóc cài trâm ngọc,
Trướng phù dung ấm áp đêm xuân;
Đêm xuân vắn, giấc trưa dần,
16.Quân vương từ đấy lảng phần triều nghi.
Vui yến tiệc, hiếm khi nhàn nhã,
Xuân đi, về, đêm rã sang đêm.
Hậu cung mỹ nữ, ba nghìn,
20.Ba nghìn, sủng ái riêng mình nàng thôi.
Chốn gác ngọc, son dồi, mộng chuốc,
Nơi lầu vàng, tiệc dứt, tình say.
Cả nhà vườn, ruộng đủ đầy,
24.Thềm trong phong dụ, ngõ ngoài quang huy!
Đòi bố mẹ đầu quê, cuối phố,
Nảy sinh lòng chuộng nữ khi nam.
Ly cung cao tít mây ngàn,
28.Bốn phương gió thoảng cung đàn nhạc tiên;
Tiếng đàn địch nhịp chen ca vũ;
Đến ác tà chữa thỏa long nhan.
Ngư Dương trống dậy đất bằng,
32.Vẹt tan tác khúc Nghê thường vũ y.
Chốn thành khuyết, bụi vê, khói tỏa.
Muôn ngựa xe, hướng ngả Tây Nam.
Cờ hoa rầm rập thoắt dừng,
36.Phía Tây, trăm dặm đường gần đô môn.
Thảy ba quân nhất tâm đình bộ!
Thân liễu bồ, trước ngựa hồn xiêu!
Hoa cài đầu, chả ai thu,
40.Ngọc tao đầu cũng ra màu ngẩn ngơ!
Vua dấu mặt, hết cơ cứu giải.
Mắt quay nhìn, lệ với máu loang.
Gió phăng, mây bụi, trập trùng
44.Đường lên Kiếm Các vô cùng nhiêu khê.
Triền Nga Mi vắng hoe kẻ lại,
Tinh kỳ mờ, nắng quái bạc thênh.
Sông và núi Thục xanh xanh,
48.Sớm chiều vương chủ sầu tình khôn vơi.
Miền hành cung, trăng soi dạ xót,
Mưa canh trường, chuông rót trầm oan.
Ngày qua, vương tướng quy hoàn,
52.Về ngang chốn cũ chân bon ngựa chùn,
Dốc Mã Ngôi đất bùn lầy lội!
Bóng hồng nhan nào hỡi nơi này?!
Vua, tôi lệ đẫm áo dày.
56.Hướng đông tín mã dặm dài ruổi rong.
Giờ trở lại, ao, vườn như cũ,
Này phù dung, này liễu lắt lay,
Hoa, cành như gợi mặt mày,
60.Đố ai đổi cảnh lệ đầy khôn sa?!
Gió xuân, thắm muôn hoa đào tỏa,
Mưa thu, vèo dăm lá ngô rơi.
Vườn nam cho chí cung đoài
64.Có thu cùng lá vàng phơi đầy thềm.
Chốn Lê Viên, con em tóc bạc.
Nơi tiêu phòng, cô bác mày phai.
Điện chiều, lặng lẽ đóm bay,
68.Đèn đơn khêu mãi khôn xây giấc nồng.
Vắng chiêng trống nhủ lòng đêm dặc,
Rực ngân hà dỗ mặt ngày khơi.
Ngói uyên ương lạnh sương trời,
72.Này đây phỉ thúy ai người chung chăn?!
Nỗi còn, thác tháng năm biền biệt,
Hồn phách nào mộng dệt từng đêm!
Lâm Cùng đạo sĩ – khách tiên,
76.Dốc lòng thành tín khá truyền hồn vay,
Xót quân vương đêm ngày thao thức,
Bèn sai nhà pháp thuật kiếm tìm.
Bạt không, cưỡi khí phăng phăng,
80.Lên trời, xuống đất, dò thăm bốn bề;
Cùng thiên giới, đáo về địa phủ,
Những mịt mùng, nào có tin người!
Bỗng nghe trên mặt bể khơi,
84.Non tiên lồng lộng giữa trời cao xây;
Lầu lấp lánh vẻ mây năm sắc,
Trong lầu đầy đủ mặt giai nhân!
Có nàng tên gọi Thái Chân,
88.Dung quang kiều lệ, thanh tân tợ người!
Nép mái tây ngỏ lời cửa ngọc,
Bẩm Long Thành, Tiểu Ngọc trao tin.
Nghe nhà sứ Hán đến bên,
92.Khiến người trong trướng giật mình tỉnh cơn.
Xóc áo, mũ bồn chồn, ngơ ngác,
Rèm chân lay, màn bạc mở ra.
Tóc mây đương giấc, buông xòa.
96.Mũ, hoa lệch cánh, bước ra hiên ngoài.
Gió phất phơ đôi tay áo rũ,
Tựa Nghê thường – khúc vũ ngày xưa.
Hành lang, mặt ngọc lệ mờ,
100.Hoa lê một đóa bơ phờ giọt xuân.
Nén lệ tình, tạ ân vương chủ,
Sâm thương chia, vò võ đôi lòng:
Trong Chiêu Dương điện sầu chong,
104.Trên Bồng Lai đảo ngày trùng đêm khơi.
Ngoảnh mặt lại quê người nhìn xuống,
Bụi sương mờ, khuất dạng Tràng An!
Thâm tình, kỷ vật trao sang,
108.Hoa đầu cùng với trâm vàng gửi theo.
Trâm mỗi chiếc, hoa lưu một tráp,
Vàng trâm chia, hoa tách đôi phần.
Giao thề vàng đá trăm năm,
112.Thiên cung, trần thế phỏng lần gặp nhau.
Phút chia xa lời trao bịn rịn.
Ngụ trong lời ước nguyện chung giao.
Ngày bảy, tháng bảy, khuya nao,
116.Nơi Trường sinh điện đôi đầu nỉ non:
“ Trên trời cao, nguyện chim liền cánh
Dưới đất dày, nguyện nhánh chung đôi”!
Trời cao, đất rộng vẫn dời,
120.Hận này nung nấu cõi người thiên thu!
An Khê, 01/1996
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét